• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası

Ana Sayfaya Dönüş

En Çok Okunan Yazılarım

Güncel 

Yazılarım

Yorumlar

İletişim

Mavi Boncuklu Yöneticim

(gtag.js) İş hayatımızın parçası olan ve çok sıklıkla karşılaştığımız bir yönetici tipini ele almak istedim.

İşyerinde devamlı güler yüzlü, hiç sinirlenmeyen her zaman her konuya olumlu yaklaşan, herkese güler yüzlü, kibar, müşterilere gülen, ziyaretçilere gülümseyen ve herkese mavi boncuk dağıtan yöneticilerimizi mavi boncuklu yönetici olarak isimlendirmekteyiz. Bu yöneticilerimizin cebi mavi boncuk doludur, her karşılaştıklarına mavi boncuklarından verirler hatta bolca dağıtırlar. Yöneticilerimizin görevleri gereği yerine getirmeleri gereken fonksiyonları vardır.


Bu fonksiyonları yerine getirme biçimlerine göre yöneticilerimizin sergiledikleri bazı davranış modellerini listeledim.

Planlama ve Organize etme Fonksiyonu açısından:

1.    Planlamanın hep yukarıdan geldiği gibi bir izlenimi yaratır ve iş akışında ve planlamasında değişiklik yapmaz ve yapmaktan kaçınır. Çünkü kendisi hep iyi polisi oynama ve sevilen insan olma isteği nedeniyle, görevlendirmelerde, planlamalarda çalışanları mutsuz edecek hususların yukarıdan geldiği, kendisinden kaynaklanmadığını hissettirecek davranışlar sergiler.

2.    Örgütsel yapıda değişiklik istemez ve mevcut yapının korunması için çaba sarf eder, değişime ve yeniliğe karşı bir korumacı yaklaşım içindedir. Örgütsel yapıdaki değişim, her çözüm yeni problem doğurur sonucunu bildiği için değişime karşıdır.  Bu nedenle değişime tetikleyecek ya da destekleyecek her türlü yaklaşıma karşıdır. Bunun için bolca mavi boncuğu vardır.

3.    Genelde güzel giyinmeye dikkat eder ve herkesin onu beğenmesini ister ve buna özel itina gösterir. Onun için görünüş çok önemlidir, şık giyinmelidir. Onun için güzel görünmek, çekici olmak, yakışıklı olmak, toplum içinde özenli görünmek çok önemlidir. Bunu bazı yetersiz yönlerini saklamak için kullanır.

4.    Kendi bölümünün performansını çok çalışanların iş yükünü artırarak ve onlardan daha fazla verim almayı planlayarak yapar ve daha iyi verim alacağı çalışanlarına sürekli mavi boncuk dağıtmaya devam eder. Bu mavi boncuk çay ısmarlamak, yemekte beraber olmak, aracı ile bırakmak, iltifat etmek, terfi vaadi gibi davranışlar olabilir.


Liderlik yönü açısından:

1.    Liderlik nitelikleri yoktur, Sorumluluk almaktan kaçınırlar, genelde kendisi pek iş yapmaz, iyi yapılan ve başarılı sonuçlara ortak olmayı ya da sahip çıkmayı sever. Sorumluluktan kaçınır çünkü yapılan hataya ortak olmak istemez. Problem olduğunda ya da çözüm gerektiğinde ortada olmamayı tercih eder.

2.    Asla personeline sahip çıkmaz ve korumaz, üst kademeye karşı sessiz kalmayı tercih eder. Çok sıkışırsa arkadan oynayarak faturayı çalışana yüklemeyi tercih eder. Kendisi hep iyi ve olumlu görünme çabasındadır.

3.    İş yerinde yöneticinin bir görevi de iş yerinde olan çatışmaları ve anlaşmazlıkları ortadan kaldırmaktır. Ancak mavi boncuklu yönetici asla çatışmalarda çözüm getirmez çünkü her iki taraf içinde iyi olmak ister ve çözümün kendiliğinden gelmesini ister. Anlaşmazlıkları ve çatışmaları yok sayar.

4.    Mavi boncukçu yöneticinize üstte bir talepte bulunmasını istediğinizde, bu konuyu zamana yayar ve istememek için elinden geleni yapar çünkü istemek onun mavi boncuk kişiliğine uygun değildir.

1.    Verdiği iş sonucunda beklenen performans orta çıkmasa da o çalışana süper, harika olmuş, eline sağlık, sen harikasın demektedir. Onun için her iş süperdir ve beğenilir. Onun yaklaşımında daha iyi olabilirdi beklentisi ve değerlendirmesi yoktur. Çünkü olumsuz değerlendirme yaptığında karşısındaki kişiyi kaybedeceğini düşünür.

2.    İşini aksatana, güler yüz göstermekte ve önemli değil demektedir, oluşan aksaklıkları, yetersiz performansı yok sayan bir tutum göstermektedir. İşe geç gelene kızmaz, tepki göstermez veya azarlamaz. Bu konuyu gündeme getireni dinlemez ve çok konuşursanız sanki hatalı olan sizmişsiniz gibi hissetmeniz sağlayacak duygusal yaklaşım sergiler. Herkese karşı iyi olma çabası içindedir.

3.    İş yerinde çok çalışan ile az çalışan arasında onun için fark yoktur, çalışan herkes onun için süperdir ve hep insanlara çok iyi iş yaptın demektedir. Çok çalışana daha çok iltifat ile daha çok iş verir. Çok çalışana, çok boncuk ve çok iş, Az çalışana az işe ve çok boncuk vermektedir.

4.    Onun herkese şirin görünmekteki amaçlarından birisi onun için herkes çok iyi insan demesidir.  İyi insan ve sevilen insan niteliklerinin yanı sıra çatışmalarda yer almaması, problemlere uzak kalması nedenleri ile öne çıkmayı ve terfi etmeyi planlar ve bu yönde çaba gösterir.

            Yöneticinin çalışanlarından daha iyi performans alması için kişi ve takım üzerinde etkili olması gerekmektedir, yani delegasyon ve motivasyon faktörlerini çok iyi kullanabilmelidir.

Yönetsel Becerilerin geliştirilmesi eğitimi için Tıklayınız.

Delegasyon ve motivasyon açısından değerlendirildiğinde;

1.    Mavi boncuk dağıtan yönetici bireyler arasındaki ilişkilerde dengeyi ve adaleti sağlayamadığı için kısa vade de şirket içinde sevilen ve başarılı bir yönetici olarak görülür ancak bir müddet sonra yani uzun sürede adil ve eşit davranmadığı için şirket çalışanları mavi boncuk dağıtımından olumsuz etkilenecektir.

2.    Ödül ve ceza sistemi çalışmadığı için, çalışanlara yalnızca sözel gaz vermek ve iyi davranmaya çalışmak, insanlarda olumlu etki yaratmaz ve yönetici güvenilmez ve samimiyetsiz olarak nitelenir.

3.    Çalışanlar Skinner'in faresinden daha akıllıdır, yalnızca vaat ederek ve gaz vererek, personelden istenilen verim sağlanamaz. İnsanlar beklentilerini elde etmek için yöneticilerine zaman tanırlar, fırsat tanırlar sonra tepki ve davranışları değişir. Yani çalışan yalnızca vaat ve gazla çalışmaz. Mavi boncukların sahte olduğunu çalışanlar anlar ve buna göre tepki verirler. Kişisel performansın düşmesinin yanı sıra takım ruhunun ortadan kalkması söz konusudur.

4.    Çalışan ve Yönetici arasında olması gereken güven duygusu çok önemlidir, Mavi boncuklu yöneticimizin samimiyetsiz ve kandırma amaçlı davranışlarını anlayan şirket çalışanları ayna gibi davranarak yöneticiyi paketlerler, yönetici insanları kandırdığını sanırken aslında kendisini kandırmaktadır.

Yönetici ve çalışanların etkin geri bildirimde bulunması çok önemlidir. İnsanlar arasında geri bildirim yalnızca performansı değil aynı zamanda insan ilişkilerinde güven ve adil, dengeli yönetim içinde temeldir. İnsanlar mutsuzluklarının kaynaklarını, stres kaynaklarını, beklentilerini yeri ve zamanı geldiğinde açıkça ifade edebilmelidir.

Rekabet İstihbaratı Eğitimi için Tıklayınız.

Geri Bildirim açısından değerlendirildiğinde;

1.    Çalışanların kişisel gelişimleri açısından geri bildirim önemlidir, bu bir öğrenme ve kendini geliştirme yoludur. Her şeyin alkışlandığı ve beğenildiği yerde nasıl ilerleme ve daha iyisini başarma isteği oluşur mu? Tabi ki oluşmaz. Gelişimin ve iyileşmenin olmadığı yerde başarıdan söz edilemez. Performans kaybı bu sürecin doğal sonucudur. Yönetici herkese mavi boncuk dağıtmaktan ne yukarıya nede mahiyetine gerçek geri bildirimi yapmamaktadır.

2.    Kendisine hatalı yaklaşımları söylenemez ve tepki verir, suçlar. Bunu yapan kişilerin kuyusunu kazıp, işten ayrılması sağlamayı ve bu yolla kendi pozisyonun korumayı hedefler. Arkadan kuyu kazarken mavi boncuk dağıtımı bitmiştir. Sinsi ve samimiyetsiz yaklaşımla, yapmacık gülümseyen bir yüzle insanlara yaklaşırken ipini çekmek için çaba sarf eder. İşten kişinin atılmasını sağladığında ya hiç ortada yoktur ya da en çok üzüleni oynar.

Peki, bu kadar rol yapan ve herkes tarafından sevilmek isteyen yöneticimiz, bir müddet sonra samimiyetsiz ve güvenilmez olarak nitelenir ve davranışları ile yalnızca kendisini kandırdığını fark edemez. İnsanların güvenini kaybetmiştir. Para ve eşya olsa yerine konabilir ancak şirket içinde kaybedilen güveni kazanmak çok zordur. Güven kaybeden yönetici bunun farkında değildir. Sırtını çalışanlarına her döndüğünde zayıfladığını ve boşluğa doğru gittiğini fark edemez.

Mavi Yakalılar; Başarıya giden yol ve yöntemler Eğitimi için Tıklayınız.

Şirket sahipleri, ya da üst kademe yöneticiler açısından;
1.    Üst yöneticiler ilk başlarda bu mutlu tabloyu beğenirler ve sessiz kalırlar, zaman içinde yöneticinin çözmediği problemler önlerine geldikçe artan iş yüklerinden mutsuz olurlar.

2.    Yöneticinin çalışanlarından gelen istekler çoğaldıkça üst kademenin iş yükü artacak ve bunun kaynağını sorgulamaya başlayacaklardır.

3.    Ödül ve Ceza sisteminin işlememesi, işini doğru yapmayanların bedel ödememesi dikkat çekmeye başlayacaktır.

4.    Geri bildirim noksanlıları ve performans gelişmesinin olmaması, kazanma odaklı yöneticilerin dikkatini altı aylık değerlendirme dönemlerinde veya yılsonlarında yani uzun bir müddet sonra çekecektir.

5.    Hep mutlu ve güler yüzlü olan otoritesini kullanamayan bir yönetici yetersiz bir yönetici olarak dikkat çekecektir.

Bir gün işe gelen mavi boncuklu yönetici üst yöneticisi tarafından odasına davet edilir ve işine son verilir. Mavi boncuklu yönetici aslında uzun müddettir kendisini kandırmaktadır ve Neden işten çıkarıldığını bile anlayamayacaktır. Beni insanlar seviyordu, Ben hiç problem yaratmadım, İşlerde yolundaydı diye düşünmektedir.

Peki, çalışanlar bunu nasıl görürler derseniz, Bir kısmı neden sonuç ilişkisini kuramaz ve yetersizlikleri göremez. Yöneticinin neden gittiğini anlayamaz. Çok çalışanlar haksızlıkların ve kötü yönetimin sonucu olduğunu düşünürler. Aslında mavi boncuklu yöneticinin gitmesi ilk adımdır. Az iş ve çok boncuk alanlar içinde ziller çalmaya başlamıştır.

Siz lütfen mavi boncuklu yönetici olmayınız. İnsanların sizi sevmesini değil size saygı duymasını hedefleyiniz.

Şimdi çevrenize bakınız, Bu yazıda değindiğim benzetimler size tanıdık ya da benzer geliyor mu? Çevrenizde cebinde bol mavi boncuk olan yönetici var mı? Geçmişte mavi boncuklu yöneticiniz oldu mu?

İnanın bu filmin oyuncuları şirketlerde, ülkelerde değişebilir, çekildiği mekân değişebilir, filmin süresi değişebilir ancak sonu değişmez.

Fikret GÜZELLER
www.fikretguzeller.com