• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası

Ana Sayfaya Dönüş

En Çok Okunan Yazılarım

Güncel 

Yazılarım

Yorumlar

İletişim

Benden Eğitmen Olur mu? Hangi Eğitmenle çalışalım?

(gtag.js) Şirketler, çalışanların performansını iyileştirmek, kişisel gelişimini kolaylaştırmak ve temel bilgileri genişletmek için eğitim planlamaları yapmakta ve bunun için iç eğitmenler veya dışarıdan eğitmenlerle işbirliği yapmaktadır.

Günümüzde gün geçtikçe artan farklı eğitim programlarının ortaya çıkması ve uzmanlık alanlarının çeşitlendirilmesi nedeniyle eğitmen miktarının artırılmasına ve kaliteli eğiticilerin belirlenmesine ve belirlenen eğitmenlerin eğitilmelerine ihtiyaç duyulmaktadır.

Bir alanda eğitmenlik yapabilmek demek, mesleki anlamda zirveye çıkmak ve lider eğitmen olmayı gerekli kılmaktadır. Eğitmenlik, Anadolu deyimi ile dolu bardaktan taşmayı gerektirir.

Toplumsal Sorumluluk Projeleri Kapsamında Üniversite, Denek ve Vakıfların çalışmalarına Destek vermeye Çalışıyorum.
Talepleriniz için Lütfen İrtibat Kurunuz.


Piyasada eğitimlere olan talebin artması, kendini eğitmenlik için yeterli gören veya içinde eğitmenlik hayali olanlardan çok sık nasıl eğitmen olurum ya da benden eğitmen olur mu? Kim iç eğitmen olabilir? Soruları ile karşılaşıyorum.  

Bu durumda yazımızdaki tanımlamalar iyi bir eğitmende aranacak kriterleri ele aldığı için üç soruya da cevap içermektedir. Aynı zamanda iyi bir eğitmendeki faktörleri ele aldığından hangi eğitmenle çalışalım sorusunun yanıtını vermiş olmaktadır.

Benden Eğitmen Olur mu?-Kim İç eğitmen Olabilir? -Hangi Eğitmenle çalışalım?

Eğitmenler farklı öğrencilerle / katılımcılarla farklı bir ortamda çalışan öğretmenlerdir. Bu nedenle, profesyonel eğitmenlerin geleneksel öğretmenlerle aynı temel becerilere ve karakter özelliklerine ihtiyacı vardır, bununla birlikte şirketlerde eğitmenlik yapabilmek için çok daha seviye bilgi ve beceriye sahip olunması gerekliliği rekabetin bir sonucudur.

Gelişmiş kişilerarası iletişim becerileri, sürekli olarak yüksek enerji seviyeleri ve her boyuttaki kitlenin önünde özgüvenli konuşma becerisi mutlak bir zorunluluktur.  Eğitmen olabilmek için alttaki konularda kendinizi değerlendirmenizi öneririm.

I.Başkalarının kişisel gelişiminde rol oynama konusunda kişisel isteğiniz var mı? Bu konuda kendinize güveniniz var mı?

II.Kendinizi ulaşılabilir ve özgüvenli iletişime açık hissediyor musunuz?

III.İyi bir eğitmen olabilmek için Bilgi Birikimi ve Mesleki tecrübenin eğitmende doğru harmanlanması gereklidir. Bilgi ve Tecrübe sizde doğru harmanlanmış mı?

1.Bilgi Birikimi: Profesyonel bir eğitmen olmak için belirli bir yeterlilik gerekmese de, güçlü ve ilgili bir eğitim geçmişi olmadan başarılı olmanız pek mümkün değildir. Odaklanmayı seçtiğiniz alanda ileri seviyede bilgi seviyesine sahip olmanız gereklidir. Kaliteli eğitimle birlikte teorik aldığınız bilgilerin uygulama ile birleşmiş olması işin olmaz ise olmazıdır. Tüm katılımcılar konuyu öğrenmek için kitaptan veya internetten ilgili bilgiye ulaşabilmektedirler. Ancak katılımcıların beklentisi bilgi ile birlikte çalışanların uygulamada karşılaştığı gerçekler ve sonuçlardır.

Sadece kitabi, teorik bilgiyi anlatmanız sıkıcı olmanıza ve dinlenmemenize yol açar. Sizle çalışan firmalarında kaynaklarının israf olmasına neden olacaktır. Kısaca teorik bilgi yerine uygulamadan kaynaklanan çıktıları aktarmanız beklenmektedir. Katılımcılar tecrübe ile harmanlanmış bilgiye ihtiyaç duymaktadır.

2.Mesleki Tecrübe: Mesleki tecrübe iş hayatında kişinin yaşadıklarından elde ettiği birikimlerin toplamıdır. Yıllar geçtikçe tecrübe arttığı gibi sezgide artmaktadır. Günümüz iş hayatında karar süreçlerinde yalnızca bilgi ile değil sezgi ile bilginin harmanlanması ile karar verilmektedir.

Bu iki faktörün birlikte değerlendirilmesine örnek olarak Yöneticilik/Liderlik eğitimini verecek eğitmen için yalnızca geçmişte kartvizitinde yönetici yazması yeterli değildir. Kaç kişiyi yönettiği ve kaç yıl (Süre) yönettiği önemlidir. Yöneticilik/Liderlik eğitimi verecek kişinin 250 kişiyi yönetmesindeki tecrübe birikimi süreç yönetimi ve insan ilişkileri yönetimine dayanırken, 5 ila 10 kişiyi yöneten kişi daha çok insan ilişkilerini yönetmeye dayalı tecrübeye sahip olacaktır. Öte yandan yönettiği kişi sayısı ile yönetim süresi ve kriz yönetim tecrübeleri yönetim seviyesine bağlı olarak bilgi ve tecrübe süresi harmanlanarak karar verilmelidir.

Günümüzde hiç yöneticilik yapmamış veya maksimum 10 kişiyi yönetmiş kişilerin yöneticilik ve liderlik eğitimleri verdikleri yalın bir gerçektir.

Eğitmen olacak kişinin kendi alanını seçerken ilk değerlendirme yapacağı konu iki temel filtre ile oluşturmalıdır.
Aynı filtre şirketler için geçerlidir, hangi eğitmenle çalışacaklarının temel karar faktörü bu olmalıdır.

Şirketinize/Kurumunuza yöneticilik ve Liderlik Eğitmenini tecrübe süresine göre değerlendirdiğinizde hangisi size daha yararlı olabilir.

         a)10-15 yıl

         b)15-20 yıl

         c)20 yıldan fazla


IV.Bu iki temel özelliğin yanı sıra eğitmenin sahip olması gerekli beceriler ve karakter özellikleri şunlardır:
 
1.Araştırma Becerileri: Eğitmen eğitim sürecinde kullanacağı güncel bilgileri analitik yaklaşımla arayıp bulacak ve bunları akış sürecine uygun bütüncül yapıda ihtiyaç duyacağı verileri bulabilecek beceriye sahip olmalıdır. İnternette bulduğu verilerin doğru olup olmadığını kontrol edebilmeli ve güvenilir bilgi ile eğitim verecek şekilde araştırmalarını sürdürebilmelidir.

2.Sürekli Gelişim ve Öğrenme İsteği: Bir eğitmen için öğrenme süreci hiç bitmez her anlatımda karşılaşabileceği soru, araştırmaya ve yeniden öğrenmeye teşvik eder, Öğrencilerin beklentilerini karşılayacak bilgi akışını sağlamak için ihtiyaç duyulan ve güncel bilgiyi öğrenmeli ve bunu sürekli yapabilmelidir. İyi bir Eğitmen için öğrenim süreci hiç bitmez.

3.Güçlü İletişim Becerileri: Çevrenizde birçok insan görebilirsiniz, bilir ancak bildiğini anlatamaz, bildiğini bilirsiniz ancak bilmek anlatabilmek olmadığından, eğitmen olması mümkün değildir. İletişim becerisi eğitmen için oldukça önemlidir. Yansıtıcı dinleme yeteneği, açıklamaları açıklığa kavuşturma, mesajları yeniden düzenleme ve konu için bağlam sağlar. Eğitmenlerin iletişim sürecinde iyi bir dinleyici olduğu kadar etkili soru sorma becerisine sahip olmaları günümüzde önem kazanmıştır.

4.Konuşma Becerileri ve Kuralları: Konuşma ve hitabette kişilere değer verdiğinizi gösterirken saygılı olduğunuzu ve mesafe koyduğunuzu hissettirebilmelisiniz, Nezaket konuşma üslubunda eğitmenin en büyük gücüdür. Konuşmak sadece eğitim mesajlarını iletmek maksadı ile değil aşağıda sayılan amaçlarla da kullanılmaktadır.
    1. Araştırma: Belli bir konuda veya tartışılan gündemle ilgili olarak genel düşünce ve yaklaşımı grubun genel eğilimini öğrenebilir.
    2. Altını Çizmek ve vurgulamak: Verilen mesajı kısaca tekrarlayarak altını çizme ve ortak anlayışın oluşmasını sağlamak.
    3. Soru sormak: Soru sorarak veya yorum yapılması için ortam hazırlayarak katılımı sağlamak.
    4. Köprü Kurmak: Anlatılan konuyu bir önceki konuya, fikre, tartışmaya bağlamak ve iki konunun ilişkili olduğunu vurgulamak.
    5. Konuyu Değiştirmek: Grup içinde oluşan gerginliği azaltmak veya tartışmayı sona erdirmek, cevaplandırılmak istenmesi beklenen sorudan kaçınmak için konuyu değiştirmek.
    6. Özetlemek: Eğitim sürecinde arada özetleme yaparak verilen mesajların anlaşılmasını ya da tekrar ile anlamayanların anlamasını sağlamak.
    7. Teşvik Etmek: olumlu cümle yapıları ile katılımcıları motive etmek, teşvik etmek ve ortamı pozitif hale getirmek için kullanılır.
    8. Katılımcıları Öne Çıkarmak: Az konuşan sessiz kalan ve eğitimden uzak duranları soru veya düşüncelerini sorarak katılımlarını sağlarken, çok konuşanları ve öne çıkanların geride kalarak ortamın dengesini sağlamak.

5.Analitik Düşünme Bütüncül Düşünme Becerisi: Analitik düşünme konuyu parça parça analiz edebilmek diğer bir deyişle ormanın içindeki ağaçları tek tek görebilmektir. Eğitimin hazırlanma sürecinde analiz ederek konuları eğitime dahil etme ve daha sonra bütüncül yapı ile eğitimin olgunlaştığına karar verebilmek önemlidir. Bu düşünme özelliği eğitimin sunum sürecinde rol almaktadır, akışı yeniden yapılandırma veya katılımcıların düşünme ve davranış tarzlarını anlamada kullanılmalıdır. Analitik yaklaşımda analiz edebilmek için soru sorma becerisinin üst seviyede olması gereklidir.

6.Eğitim Hazırlama Becerisi: Soru sormak ve soruların cevaplarını oluşturmak Eğitim içeriğinin hazırlanması sürecini oluşturur. Eğitim içeriğinin belirlenmesi, başlıklar halinde ve bölümlenerek hazırlanması ve hikâyelerle bağlantısının kurulması ile akışın zamana ve dikkati çekecek şekilde planlaması ayrı bir bilgi birikimi tecrübeye ihtiyaç duyulmasına neden olmaktadır. Öğrenim döngüsü eğitim planlamasında dikkat edilmesi gereken önemli bir faktördür. Akış planlamasında eğitim tekniğine ve metotlara karar verilmesi gereklidir. Açılış ve kapanış konuşmalarında eğitimi hayat bağlayabilmek ve iş hayatında neden önemli olduğunu ihtiyaçlara bağlayarak yapabilmek önemlidir.

7.Yaratıcı Düşünce: Eğitim ihtiyacını analiz ederken ve akışı planlarken yaratıcı düşünme becerinizi kullanarak, akış ve içeriği entegre etme yeteneğiniz olmalıdır. Eğitmen platformda birçok konunun iç içe olduğu bir sunumu yapacaktır. Bu birçok konuda bilgi sahibi olmasını gerekli kılarken, bilgilerin sunum için birbirine bağlanmasında yaratıcı olmasını ve farklı içerik ve sunum teknikleri ile rakiplerinizden öne çıkmasını gerekli kılmaktadır.

8.Eğitim ya da Sunum Sırasında Kullanılacak Araçların Planlanması: Flip Chart, yazı tahtası, bilgisayar ve yansıtma cihazı, ses sitemi, video oynatıcı gibi araçların sunuma bağlanması ve akış içinde zamanında doğru biçimde devreye girmesi önemlidir. Seyrettirilecek bir video veya görsel öncesinde katılımcıların algısının konuya ve verdiği mesaja göre hazırlanması akış hazırlama tekniği içinde mütalaa edilmelidir.

Şirketinize/Kurumunuza yöneticilik ve Liderlik Eğitimi için eğitmen değerlendirme sürecinde, Eğitmenin geçmişte kaç kişiyi yöneterek tecrübe kazanması sizin için yeterlidir.

         a)5-25 kişi

         b)26-50 kişi

         c)50 den fazla

9.Eğitim Alanının ve Oturma Düzeninin Planlanması: Farklı kişilikte kişilerin olduğu bir sınıfta kişilerin oturma yerlerini gruplaşma olmayacak veya eğitimin verimliliğini engelleyecek kişilerin işbirliği yapmalarına engel olacak şekilde planlama ve kişileri rahatsız etmeden oturma düzenini değiştirmek eğitmenin tecrübesine bağlıdır. Eğitimin konusuna ve etkinliklerin ihtiyacına göre alan ve oturma planları, ekran, ses sitemlerinin planlaması eğitim planlaması ve akışın planlanmasında dikkate alınmalıdır.

10.Tutum: Katılımcılarla diyalog sürecinin olumlu ve destekleyici yapıda olması, açık fikirli ve tutum ve davranışları ile yargılayıcı olmayan eğitmen olmak başarının gereğidir.  Amaç ve sürece saygılı kontrolü elden bırakmayan ve sürekli olumlu tutumla çatışmadan kaçınan ve içsel enerjisini yüksek tutmak eğitmenin eğitim sürecinde başarılı olma olasılığını artıracaktır. Eğitmenin sunum süresince duygu ve tutumunu etkileyen beş faktör vardır.
  1. Motivasyon
  2. Enerji ve Tutku
  3. Pozitif tutum
  4. Nezaket ve incelik
  5. Azim ve kararlı Olmak

Sun Tzu Felsefesiyle Stratejik Yönetim ve liderlik Eğitimi İçin Tıklayınız.

11.Yüksek Farkındalık Seviyesi: Eğitime katılan kişilerin farklı kişilik yapılarına sahip olduğunu ilk kabulünüz olmalıdır, platforma ilk çıktığınızda gözlem yeteneğinizi kullanarak kişilik yapılarını tahmin etmeye çalışarak, eğitim süresince öne çıkacak ve direnç yaratacak veya eğitim akışını etkileyecek kişileri gözlemleyebilmelisiniz. İkinci olarak aktardığınız bilginin ve akış hızınızın gerekli ilgi ve etkiyi yaratıp yaratmadığınızı gözlemleyebilmelisiniz. Anlaşılmayan noktaları yüz mimikleri ve beden dillerinden çözümleyebilmelisiniz. Bu eğitimin kontrolünün elinizde olmasına yardımcı olacaktır.

12.Gelişmiş Gözlem ve Delegasyon Becerileri: Eğitim sürecinde gözlem yeteneğinizle delegasyon becerilerinizi birleştirerek ilgisi dağılanları veya eğitime katılmayanları etkinliklere dahil edecek ve paylaşıma katılacak şekilde yönlendirmeli ve yöneterek verimliliği artırmalıdır. Farklı bilgi seviyesinde ve kişilik yapısına sahip katılımcıların eğitimden beklentilerini ve akış esnasında beklentilerinin karşılanıp karşılanmadığını eğitmen analitik yaklaşımla değerlendirebilecek beceriye sahip olmalıdır.

13.Etkili Platform Kullanma Becerisi: Özgüvenli ve etki alanı yaratarak topluluk önünde konuşma ve sunum yapabilme becerisi bilgiyi etkin aktarabilmek için gereklidir. Liderlik becerilerinin platformda sergilemek, uygun şekilde giyinmek, sunumu etkin biçimde konuşma tekniğini kullanarak aktarabilmek, duruş, etkin ses kullanımı, göz teması, beden dilini etkin kullanabilirken görsel materyalleri sunum tekniğine uygun olarak kullanabilmek platforma kullanma becerilerinin parçalarıdır.

14.Etki Çemberi Oluşturabilme: Eğitmen platformda liderlik özellikleri ile katılımcıları etki altına alabilmelidir. Lider olarak yarattığı etkiyi sürdürebilmesi eğitmenin başarısı için önemli bir faktördür. Katılımcılara güven, güvenilirlik ve saygı göstererek eğitmen kişiliği ve liderlik özellikleri ile tüm katılımcıları etkileyebilmeli ve pozitif atmosferi oluşturabilmelidir. Olumsuz duygu ve tutum tüm katılımcıları etkileyebileceğinden eğitmen olumsuza dönüşebilecek gelişmeleri önceden ön görerek tedbir alabilmelidir. Hızlı düşünme ve durumu hızlı kavrayarak, oluşturacak ortamı önceden öngörerek konuyu formüle edebilme yeteneği önemlidir.

15.Dikkat ve İlgiyi Çekebilme Becerisi: Dikkat çekme eğitmenin bilgi süreçlerine başvurmak ve ders boyunca dersi çekici hale getirmek veya dikkati sürdürmekte kullandığı işlemlerdir. Eğitimleri renklendirmek ve dikkati içerikte toplamak için komedi, Fıkra, hikâye, oyun, görsel, ses video ve soru tekniklerini eğitmen kullanabilmeli ve bunları zamanında, yerine yapabilmelidir.

16.Organizasyon Becerisi ve Zaman Yönetimi: Eğitim süresinde her zaman aynı hızda ve aynı akışla konuyu götürmeniz, işlemeniz mümkün değildir. Eğitmen elde mevcut zamana ve ihtiyaçlara göre strese girmeden eğitimi yeniden yapılandırabilmelidir. Eğitmenin esnek olmanız stres ve panik yaratmadan, zamanını, eğitim akışını her an yeniden planlayacak ve yeniden akış sağlayacak yapıda olması ile kontrolü elinde tutabilir. Sorunlara eğitim sürecinde geçici çözümler bulabilmelidir.

17.Kendi İş Yükünü planlama ve Yönetme Yeteneği: Eğitimin araştırma, hazırlama ve görselleri hazırlama ve eğitimi sunma sürecine Eğitmen kendi iş yükünü ve zamanı etkin olarak kullanacak şekilde planlamalıdır. Eğitim süresince sürekli eğitmenin konuşması eğitmenin etkinliğini dinleyiciler için azaltacağı gibi eğitmenin de enerjisini düşürecektir. Eğitmen katılımcıların rol alması vasıtasıyla enerjisini koruyacağı gibi katılımcıların enerjisini ortama katmış ve verimliliği artırmış olacaktır, bu yolla iş yükünü de paylaşmış olacaktır.
18.Kontrol Altına Alma ve Konuyu Dağıtmadan, Diyalogları Sürdürebilme Becerisi: Katılımcılar arasında kendini ispat veya öne çıkarmak için konuyu istediği yöne çevirmek isteyenler veya konuyu dağıtarak eğlence ortamı oluşturmak isteyen katılımcıları nezaket içinde amaca uygun yönlendirebilme becerisi eğitmenler için önemlidir. Diyalogun amacını ve odağını koruyarak, herkesin katıldığı ve kimsenin baskın olmadığı bir ortam yaratacak bir akış ve yönetimle tüm katılımcıların sınırlarının içinde kalmasını sağlayacak bir odaklamaya eğitmen sahip olabilmelidir.

19.Yapıcı Eleştiri Yapabilme Yeteneği: Olumsuz konularda, başarısız olunduğunda veya yanlış bir cevap veya yorumda olumlu cevap verebilmek bunun yanı sıra olumlu eleştiri ile yaklaşarak katılımcıların kırılmasını veya olumsuz tutum oluşturmaya neden olacak tutum ve davranışlardan eğitmen uzak durabilmelidir.

20.Sabırlı Olma ve Çatışmalardan Kaçınma Becerisi: Girişimlerden veya kişisel bakış açılarının yorumlarından kaçınarak konuyu kişiselleştirmek kaçınabilmek ilişkileri yönetebilmek açısından önemlidir. Çatışmadan kaçınmak kadar oluşabilecek çatışmaları yönetebilmek ve konuyu kontrol altında tutabilmek son derece önemli bir beceridir. Stres kontrolü ve stresle baş edebilme becerisinin yanı sıra duyguların kontrolü sunum sürecinde önemli gerekliliktir.

21.Diyalogları ve Soruları Sentezleme ve Özetleme Yeteneği: Çok uzun soru ve konuşmaları basitçe sentezleyerek içeriği eğitim konusuna bağlamak ve özetleyebilmek, eğitimin odağına bağlı kalmasını sağlayacağı gibi dikkatin dağılmasına engel olacaktır. Bu özetlemeler farklı kişilikte katılımcıların sınırlarına çekilmesinde önemli bir tekniktir. Bunun için dil kalıpları konuşma tarzı, ses tonu, konuşma hızı ve gülümseyerek, nezaket içinde bunları yapabilmek tecrübe ve beceriyi bir araya getirmeyi gerekli kılmaktadır.

Güzellik, yakışıklı olmak eğitmenlik için yeterli midir? Yapılan bilimsel araştırmalar fiziki güzelliğin ilk karşılaşmada olumlu intibaa oluşturma da etken olduğunu göstermekle birlikte olumlu izlenimi sürdürmek için bilgi, tecrübe ve diğer faktörlerin bir arada kullanımına ihtiyaç duyulmaktadır.

Şirketinize/Kurumunuza yöneticilik ve Liderlik Eğitimi için eğitmen değerlendirme sürecinde, Eğitmenin sizce hangi özelliği diğerlerinden daha öncelikli olmalıdır.

         a)Güzelliği

         b)Teorik Bilgisi

         c)Tecrübesi



İyi bir eğitmen olabilmek için mesleki tecrübe ve bilginin üzerine yukarıda sayılan becerilerin birlikte kullanılması, harmanlanması ile başarılı bir eğitmen olunur. Eğitmenlik süresi arttıkça tecrübe artacağından eğitim çıktıları şirketler için daha olumlu olacaktır.

Sun Tzu der ki; "Sadece yedi nota bulunmasına karşın bu yedi notanın karışımından pek çok melodi yaratılır. Sadece beş ana renk ( mavi, sarı, kırmızı, beyaz ve siyah) olmasına karşın bu beş rengin karışımı ile sınırsız renk üretilebilir."

Bu yaklaşımla yukarıda sayılan becerilerin farklı kullanımı ile çok farklı eğitmen tarzı ortaya konulur. Bunların bir kısmı başarılı bir kısmı da başarısız olacaktır. Tıpkı her müzik parçasının beğenilmemesi gibi!

Saygılarımla

Fikret GÜZELLER

Kaynaklar:
https://www.sessionlab.com/blog/train-the-trainer/
http://www.ogretmeninsesi.com/makale/m7.htm
Sun Tzu Savaş Sanatı, Adil DEMİR, Kastaş Yayınları, 2008