Ana Sayfaya Dönüş | En Çok Okunan Yazılarım | GüncelYazılarım | Yorumlar | İletişim |
free Siyasette Gönüllerin Fethi
free moderatör
Kariyer hayatında Duraklama ve Körelme dönemleri
İş hayatında çalışanlar ortalama üç ila beş yılda dikey yükselişle sorumluluk artışını ve bunun getirdiği finansal avantajları elde etmeyi beklerler. Bu çalışan için bir değişimdir. Bunlar kişiyi yeni hedefler aramaya ve kişisel gelişime doğru iter. Bu itişten şirket ve çalışan yarar sağlar.
Çalıştığı şirkette değişim ve gelişim fırsatı bulamayanların ise üç seçenekleri vardır. Bu seçenekler a. Sabırla beklemeye devam etmek b. Başka bir şirkette benzer iş pozisyonlarında arayışa yönelmek c. Başka bir sektörde iş arayışına başlamak olarak ayrılabilir.
Nasıl bir devletin kuruluş, yükseliş, duraklama ve yıkılış dönemleri var ise devletlerin yaşam döngüsü ile iş hayatı ile arasında benzerlik ilişkisi kurabiliriz. İş bulma=kuruluş, Terfi etme=yükseliş, Duraklama=duraklama, Köreliş=gerileme, İşten çıkarma=yıkılış dönemi anlamına gelmektedir. Körelişin sonucunda işveren çalışanın gelişimine katkı sağlamadığını ve körelmesinde kısmen sorumluluğu olduğuna bakmasızın eninde sonunda çalışanı işten çıkaracak veya işten ayrılmaya zorlayacaktır. Duraklama veya körelme şirket yöneticileri tarafından uzmanlaşma adı altında çevreye veya kişilere sunulabilir. Bu sunum şirketlerin üst kadrosunun hoşuna gidebilir. Gerçek uzmanlaşma olmadığı için, bu yaklaşım çalışanı ve şirketi uzun vadede olumsuz etkilemektedir.Çalışanlar olarak iş hayatında önce kendinize sonra çevrenizdeki kişilere bakınız. Çalışanların bir kısmının duraklama döneminde olduğunu bir kısmının ise körelme döneminde olduğunu gözlemleyeceksiniz. Duraklama döneminde olanlar için çıkış yolu bulmak daha kolay iken körelme döneminde olanlar için bu daha zor olabilir. Duraklama döneminde olduklarını anlayanlar, şirketleri içinde veya dışında duraklamayı yükselmeye dönüştürebilirler. Körelme sürecini geciktirmek veya yeniden bir başlangıca çevirmek de mümkün olmakla birlikte bunun duraklama dönemine göre daha zor olduğunu kabul etmek gerekir.
İş hayatının yüksek temposunda kariyerimizin hangi döneminde olduğunu anlamamız önemlidir, yaygın olarak görülen belirtiler şunlardır.
1.Sürekli havuç sunuluyor: Şirket yöneticileri size sürekli vaatlerde bulunuyor ancak sözlerini değişik mazeretlerle tutmuyorlar ve sizi motive edecek veya duygusal yönden tatmin edecek tutum ve davranış ortaya koymuyorlar ise oyalandığınızı ve kaybettiğiniz zamanı telafi edemeyeceğinizi fark etmeniz gerekir. Terfi için sürekli vaatler ve güzel sözlerin aslında bir yere varmayacağını içten içe anlamışsınızdır. Bunun önce kendiniz için bir duraklama devri olduğunu anlamalı ilk adımda seçeneklerinizi düşünüp, yol haritası oluşturmalısınız. Yöneticiniz ile konuşmayı düşünebilirsiniz. Konuşmak için çok geç kaldı iseniz, yöneticiniz sizin kendinizi çok değersiz hissetmenize neden olabilir ve tüm köprüler yakılabilir. Bu nedenle size ne kadar ihtiyaç duyulduğunu ve ne kadar değer verdiğini iyi ölçmelisiniz. Duygu ve hislerinizin verdiği çıktıları mantığınızın sesi ile birleştirmelisiniz.
2.Zor görevleri alamıyorsunuz: Üst yönetim yani projeleri, büyük işleri önemli müşteri ziyaretlerini size vermeyerek sizden sonra işe girenlere ve genç olanlara vermeye başladı ise bu sizin duraklama döneminde olduğunuz anlamına gelir çünkü alttan gelenler bir müddet sonra sizden önemli hale gelecektir. Bunun doğal sonucu olarak terfi ve ekonomik imkânlarda sizden daha avantajlı olacaklardır. Bu sizin adınızın büyük olduğunu artık gerçek verilen değerin küçük olduğunu gösterir.
3.Size kimse danışıyor mu: Şirket içinde çalışanlar size gelip soru soruyorlar mı? İş yaparken sizin uzmanlığınızdan istifade ediyorlar mı? Eğer size kimse soru sormuyor veya danışmıyor ise bunun çevre ve sizin için ne anlam ifade ettiğini düşününüz. Sizden daha çok danışılan kimse var mı? Eğer varsa farkınız nedir? Bilgili olduğunuzu düşünüyor ancak kimse sizden bilgi talep etmiyorsa ya bilginiz yeterli değildir ya da kişiliğiniz insanlara yardım etmeye açık değildir. Günümüzde kitlelerin sizin hakkınızda ne düşündükleri iletişimin hız kazanması ile önem kazanmıştır. Şirketler yükseltme aşamasında iletişimi dikkate almaktadırlar.
4.Kişisel bakımınızı ve giyim özeninizi değerlendiriniz: İşe yeni giren her insan işe ilk gittiği gün özenle giyinir, makyajını yaparak işe gider. Zaman içinde kişinin beklentilerine, psikolojisine ve çevre ile etkileşimine bağlı olarak bu özen bozulabilir. Eğer giyim özeninizi kaybetti iseniz, duygusal olarak kendinizi yorgun hissediyorsanız, yeme alışkanlıklarınız değişmiş ve kilo almaya başladıysanız, giyinme alışkanlıklarının değişmesi ve özensizlik bütün bunlar birer sonuçtur. Her sonucun sebepleri vardır. Bu nedenle sizi etkileyen sebeplerini düşününüz.
5.İşe gelme isteğinizi değerlendiriniz: İnsanların duyguları kişilerin hayattaki pusulasıdır. İşe gelme isteğiniz azalmış ise iş başarma, kendinizi ispat, kendinizi gösterme isteğiniz ve çabanız azalmış demektir. İşe gelme isteğiniz azalmış ve ayaklarınız geri geri gidiyorsa bunun nedenlerini düşünme zamanınız gelmiş demektir.
6.İşinizi çok kolay yapıyorsanız: İşinizi yaparken hiç zorluk hissetmiyorsunuz ve işiniz size son derece kolay geliyor. İşte bu an sizin kişisel gelişiminizin durduğu, bilgiye ve yeniliğe yönelik arayışa ihtiyaç duymadığınız noktadır. Kişi sürekli aynı işi ve kendini tekrar etmeye başlamıştır. Yeni bilgiye erişim için çaba yoktur. Kişi kendini uzman olarak adlandırabilir ancak aynı alanda bilgisi artmadıkça uzman olarak adlandırılması doğru değildir. Zorlanmadan gelişim yoktur. Bir sporcu, bir öğrenci zorlanmadan, çalışmadan ilerleme sağlayamaz. Kariyer gelişimi de bundan farklı değildir.
7.Aşırı yoğunluk ve zaman kullanımı: Bir iş gününde çalışana zaman yetmiyor ve iş yoğunluğu ile boğuluyorsa, işlerini yetiştirmekte zorlandığından kişisel gelişime zaman ayıramamaktadır. İşlerin yoğunluğundan uzaklaşmak istemesi ve dinlenmeye vakit ayırmak istemesi kişiyi tekrarlayan, rutin bir tempoya yöneltmektedir. Kişi yoğunluktan yaşadıklarını gözden kaçırmaktadır. Farkındalığı düşük çalışanlar ancak yıllar sonra son noktaya geldiklerinde zamanı nasıl harcadığını ve fırsatları kaçırdığını anlamaktadırlar.
8.Soru sorma becerisi ve soru soramama: İş hayatında çalışanları soru sorma becerisinin yüksek olması, çalışanlara fayda sağlamaktadır. Sorgulayan ve soru soran kişi durumu, şartları ve beklentilerinin neden ve sonuçlarını kişisel olarak sorgulayabilmektedir. İş hayatında duraklama ve körelme nedenlerinden biri de işverenin kendine soru sorulmasını istememesi yalnızca çalışanın verilen işi yapmasını beklemesidir. Bu şekilde çalışan klasik tekrarlayan döngüye girmektedir. Rutin tekrarlayan bir iş hayatınız var ise durunuz ve düşününüz.
9.İletişim yapısındaki yeriniz ve iletişim kanalının açık olması: Şirket içinde hiyerarşik yapıda üstünüzün üstü ile iletişiminiz yok veya iletişim kanalı kapalı ise sizin beceri ve başarılarınızı yukarı kademelere gösterme fırsatınız yok demektir. Terfi için doğru kişiler ile iletişim içinde olmanız önemli bir faktördür. Çok yetenekli, çok başarılı olabilirsiniz ancak sizin başarılarınızın veya şirkete olan katkılarınızın sizin veya başkasının adına mı yukarı sunulduğunu bilemezsiniz. Bunun için doğru iletişim kanalına veya kişisel iletişim imkânına sahip olmalısınız. Üç yıldan uzun süredir terfi için bekliyorsanız, durunuz ve iletişim kanalındaki akışı ve sizin performansınızın yukarı nasıl aktarıldığını düşününüz.
10.Kişisel gelişim için çaba göstermek: Kişisel gelişim için çaba göstermenin ilk temel göstergesi zaman ayırmaktır. Kişi kendini geliştirmek için yani bilgiye erişim için zaman ayırmalıdır. Bu zaman tahsisi iş zamanında veya iş dışında olabilir. İkinci olarak para ayırmaktır. Kişisel gelişim için şirketiniz size bütçe ayırıyor ve gelişimize katkı sağlıyor ise bu çok güzel bir işarettir ancak şirket sizin bilgi dağarcığınıza katkı sağlamak için zaman ve bütçe ayırmıyor ise duraklama veya körelme döneminde olduğunuzu düşünebilirsiniz. Liderlik ve yöneticilik eğitimleri almıyor ve bu alanda becerilerinizi geliştirecek fırsatlar size sunulmuyor ise uzun vadede yönetici olamayacağınızı tahmin edebilirsiniz. Kendinize son üç yıl içinde kişisel gelişim için nasıl bir destek aldığınızı sorunuz?
11.Duraklama ve körelme döneminde isek ne yapalım, nasıl seçenek oluşturalım: Yukarıda sayılan işaretleri gözden geçirip hangi noktada olduğunuzu veya hangi noktaya doğru gittiğinizi anlamaya çalışınız. Teşhis koymak hemen reaksiyon göstermek demek değildir. Önce düşünmek ve plan yapmak gereklidir.
2.Zor görevleri alamıyorsunuz: Üst yönetim yani projeleri, büyük işleri önemli müşteri ziyaretlerini size vermeyerek sizden sonra işe girenlere ve genç olanlara vermeye başladı ise bu sizin duraklama döneminde olduğunuz anlamına gelir çünkü alttan gelenler bir müddet sonra sizden önemli hale gelecektir. Bunun doğal sonucu olarak terfi ve ekonomik imkânlarda sizden daha avantajlı olacaklardır. Bu sizin adınızın büyük olduğunu artık gerçek verilen değerin küçük olduğunu gösterir.
3.Size kimse danışıyor mu: Şirket içinde çalışanlar size gelip soru soruyorlar mı? İş yaparken sizin uzmanlığınızdan istifade ediyorlar mı? Eğer size kimse soru sormuyor veya danışmıyor ise bunun çevre ve sizin için ne anlam ifade ettiğini düşününüz. Sizden daha çok danışılan kimse var mı? Eğer varsa farkınız nedir? Bilgili olduğunuzu düşünüyor ancak kimse sizden bilgi talep etmiyorsa ya bilginiz yeterli değildir ya da kişiliğiniz insanlara yardım etmeye açık değildir. Günümüzde kitlelerin sizin hakkınızda ne düşündükleri iletişimin hız kazanması ile önem kazanmıştır. Şirketler yükseltme aşamasında iletişimi dikkate almaktadırlar.
4.Kişisel bakımınızı ve giyim özeninizi değerlendiriniz: İşe yeni giren her insan işe ilk gittiği gün özenle giyinir, makyajını yaparak işe gider. Zaman içinde kişinin beklentilerine, psikolojisine ve çevre ile etkileşimine bağlı olarak bu özen bozulabilir. Eğer giyim özeninizi kaybetti iseniz, duygusal olarak kendinizi yorgun hissediyorsanız, yeme alışkanlıklarınız değişmiş ve kilo almaya başladıysanız, giyinme alışkanlıklarının değişmesi ve özensizlik bütün bunlar birer sonuçtur. Her sonucun sebepleri vardır. Bu nedenle sizi etkileyen sebeplerini düşününüz.
5.İşe gelme isteğinizi değerlendiriniz: İnsanların duyguları kişilerin hayattaki pusulasıdır. İşe gelme isteğiniz azalmış ise iş başarma, kendinizi ispat, kendinizi gösterme isteğiniz ve çabanız azalmış demektir. İşe gelme isteğiniz azalmış ve ayaklarınız geri geri gidiyorsa bunun nedenlerini düşünme zamanınız gelmiş demektir.
6.İşinizi çok kolay yapıyorsanız: İşinizi yaparken hiç zorluk hissetmiyorsunuz ve işiniz size son derece kolay geliyor. İşte bu an sizin kişisel gelişiminizin durduğu, bilgiye ve yeniliğe yönelik arayışa ihtiyaç duymadığınız noktadır. Kişi sürekli aynı işi ve kendini tekrar etmeye başlamıştır. Yeni bilgiye erişim için çaba yoktur. Kişi kendini uzman olarak adlandırabilir ancak aynı alanda bilgisi artmadıkça uzman olarak adlandırılması doğru değildir. Zorlanmadan gelişim yoktur. Bir sporcu, bir öğrenci zorlanmadan, çalışmadan ilerleme sağlayamaz. Kariyer gelişimi de bundan farklı değildir.
7.Aşırı yoğunluk ve zaman kullanımı: Bir iş gününde çalışana zaman yetmiyor ve iş yoğunluğu ile boğuluyorsa, işlerini yetiştirmekte zorlandığından kişisel gelişime zaman ayıramamaktadır. İşlerin yoğunluğundan uzaklaşmak istemesi ve dinlenmeye vakit ayırmak istemesi kişiyi tekrarlayan, rutin bir tempoya yöneltmektedir. Kişi yoğunluktan yaşadıklarını gözden kaçırmaktadır. Farkındalığı düşük çalışanlar ancak yıllar sonra son noktaya geldiklerinde zamanı nasıl harcadığını ve fırsatları kaçırdığını anlamaktadırlar.
8.Soru sorma becerisi ve soru soramama: İş hayatında çalışanları soru sorma becerisinin yüksek olması, çalışanlara fayda sağlamaktadır. Sorgulayan ve soru soran kişi durumu, şartları ve beklentilerinin neden ve sonuçlarını kişisel olarak sorgulayabilmektedir. İş hayatında duraklama ve körelme nedenlerinden biri de işverenin kendine soru sorulmasını istememesi yalnızca çalışanın verilen işi yapmasını beklemesidir. Bu şekilde çalışan klasik tekrarlayan döngüye girmektedir. Rutin tekrarlayan bir iş hayatınız var ise durunuz ve düşününüz.
9.İletişim yapısındaki yeriniz ve iletişim kanalının açık olması: Şirket içinde hiyerarşik yapıda üstünüzün üstü ile iletişiminiz yok veya iletişim kanalı kapalı ise sizin beceri ve başarılarınızı yukarı kademelere gösterme fırsatınız yok demektir. Terfi için doğru kişiler ile iletişim içinde olmanız önemli bir faktördür. Çok yetenekli, çok başarılı olabilirsiniz ancak sizin başarılarınızın veya şirkete olan katkılarınızın sizin veya başkasının adına mı yukarı sunulduğunu bilemezsiniz. Bunun için doğru iletişim kanalına veya kişisel iletişim imkânına sahip olmalısınız. Üç yıldan uzun süredir terfi için bekliyorsanız, durunuz ve iletişim kanalındaki akışı ve sizin performansınızın yukarı nasıl aktarıldığını düşününüz.
10.Kişisel gelişim için çaba göstermek: Kişisel gelişim için çaba göstermenin ilk temel göstergesi zaman ayırmaktır. Kişi kendini geliştirmek için yani bilgiye erişim için zaman ayırmalıdır. Bu zaman tahsisi iş zamanında veya iş dışında olabilir. İkinci olarak para ayırmaktır. Kişisel gelişim için şirketiniz size bütçe ayırıyor ve gelişimize katkı sağlıyor ise bu çok güzel bir işarettir ancak şirket sizin bilgi dağarcığınıza katkı sağlamak için zaman ve bütçe ayırmıyor ise duraklama veya körelme döneminde olduğunuzu düşünebilirsiniz. Liderlik ve yöneticilik eğitimleri almıyor ve bu alanda becerilerinizi geliştirecek fırsatlar size sunulmuyor ise uzun vadede yönetici olamayacağınızı tahmin edebilirsiniz. Kendinize son üç yıl içinde kişisel gelişim için nasıl bir destek aldığınızı sorunuz?
11.Duraklama ve körelme döneminde isek ne yapalım, nasıl seçenek oluşturalım: Yukarıda sayılan işaretleri gözden geçirip hangi noktada olduğunuzu veya hangi noktaya doğru gittiğinizi anlamaya çalışınız. Teşhis koymak hemen reaksiyon göstermek demek değildir. Önce düşünmek ve plan yapmak gereklidir.
Günümüzün işgücü piyasasında en iyi yetenekleri bulma mücadelesi söz konusudur. Üniversiteler kişilere diplomalar kazandırmaktadır. Asıl fark ise bu diplomanın yanı sıra kişinin kendine kattığı ilave değerlerdir. Adaylar, çalışanlardan daha fazla beceriye sahip olanlar ve bunları iletişimle topluma sunabilenler kazançlı çıkmaktadır. Sizin sergileyecek hangi artı değerleriniz olduğunu ve bunu topluma nasıl sunduğunuzu kendinize sorunuz.
Değerlendirmede yararlı olacak bazı ipuçları;
- Öncelikle kişi kendisine bakmalıdır, öz değerlendirme yapabilmelidir. Şirkette neden başkalarının terfi ettiğini ve kendisinin neden engellendiğini değerlendirmelidir. Gerçekten başarılı iş mi yapmaktadır yoksa sadece kıdemli çalışan oluğunu düşündüğü için mi yükselmenin hakkı olduğunu değerlendirmektedir. Kişi kendi değerini yanlış değerlendiriyorsa vereceği karar ve atacağı adımlar onu yanlış sonuca götürecektir. (Kişi kendisini değerlendirmek için dışarıdan destek almayı tercih edebilir.)
- Kişi amacını ve hedeflerini ortaya koymalı ve hedeflere ulaşabilecek beceri ile yetkinliğe sahip olup olmadığını tartmalıdır.
- İş bulmada kişisel becerilerin yanı sıra network çok önemli hale gelmiştir. Network kişi tarafından oluşturulabileceği gibi, çevrenin, akrabaların sahip oldukları network kişinin becerilerini öne çıkarmakta ihtiyaç duyulan desteği sağlamaktadır. Seçenek oluşturmak için networkunuz olup olmadığını veya networkun size nasıl yarar sağlayabileceğini değerlendiriniz.
- Çalıştığınız şirketin potansiyeline bakınız ve beklentilerinizin şirket potansiyeli ile uyumlu olup olmadığını değerlendiriniz.
- Çalıştığınız şirket büyüme potansiyelinin sınırına gelmiş olabilir. Şirket duraklama döneminde ise şirket çalışanlarının da duraklama devrinde olması doğaldır. Bazen ülke ekonomisi daralmaya gidebilir ve işten çıkarmalar küçülmeler olur, bazen daralmalar sektörel de olabilir. Değerlendirmelerinizde daralmanın ve duraklamanın nedenleri için ülke ve sektörel ekonomiye yani büyük resme bakmalısınız.
- Bulunduğunuz pozisyonu ve içinde bulunduğunuz sektörü değerlendirerek başka bir şirkete geçtiğinizde neyin değişeceğini değerlendiriniz.
- ilk adımda kendinizi değerlendirmiştiniz, son adımda bu değerlendirmenin çıktılarına bağlı olarak kendi kişisel potansiyelinizi ve kişisel becerilerinizi nasıl geliştireceğinizi ve bunu nasıl sergileyeceğinizi planlamalısınız. Bu planlamadan sonra kişisel gelişime ile sektör değişimi birlikte düşünebilirsiniz.
Kendinizde sayılan işaretlerden çoğunlukla duraklama veya körelme döneminde olduğunuz anlamına gelenlerini görüyorsanız; bu dönemleri yaşıyorsunuz. Bunca süredir, duraklamayı ve körelmeyi fark edip düzeltebilseydiniz, yapardınız. Dışarıdan bir bakış açısı edinmek, kendinizi ifade etmek, sorulara çekinmeden, yargılanmadan cevap verebilmek bir koçla çalışmanız yeni yaklaşımları belirleme yeteneğinizi büyük ölçüde artıracaktır. Teşhisten sonra kariyeriniz için arayışlara yönelmeniz bir çözüm olarak görülebilir.
Saygılarımla
Saygılarımla