• Anasayfa
  • Favorilere Ekle
  • Site Haritası

Ana Sayfaya Dönüş

En Çok Okunan Yazılarım

Güncel 

Yazılarım

Yorumlar

İletişim

Savaşmadan Kazanmak

(gtag.js)

Savaşma(dan) Kazan(mak);

Sun Tzu'nun Savaş Sanatı kitabı bugünün siyaset ve iş dünyası içindeki bitmek bilmeyen rekabet konusunda gerek kişisel, gerekse uluslararası çekişme ve mücadelenin ana hatlarına ışık tutar. Sun Tzu yıllar önce savaşmadan kazanmak esaslarını ortaya koymuştur. Yani rekabette çatışmaya girmeden kazanmanın prensiplerini ele almıştır. Bunun yenilmez olabilmek, yani rakiplere karşı çatışmadan zafer kazanabilmek için rekabetin ilkelerini, psikolojinin etkilerini, rakiplerin ve kendi gücünün doğru analizi ile stratejilerin belirlenmesini anlatır.

Rekabet için yeterli güce sahip olmadıklarına, karşılarında ittifakın büyük ve güçlü olduğuna, savaşın maliyetinin büyük olacağına, elde edilenin ödenen bedele değmeyeceğine, zamanın uygun olmadığına, kaybeden liderin kişisel maliyeti olacağına, kamuoyu desteğinin olmadığına, kaybedeceğine inandırmak için devletin askeri, siyasi, ekonomik, psikolojik, medya, bilim, teknoloji, istihbarat, farklı güçlerinin kullanımı planlanır ve uygulanır.

Rakibin kararını erteletme, korkutma, endişeye sürükleme, sindirme, caydırma veya saldırmanın en uygun zaman olduğuna inandırmak için saldırı, oyalama veya savunma planlamaları yapılarak savaşmadan kazanma hedeflenmektedir.

Bu ilkelerin uygulanması ile devletler, şirketler ve siyasi partiler sürdürülebilir rekabet avantajını elde tutmayı amaçlar. Sun Tzu Savaşmadan kazanmanın üç ayrı boyutu olduğunu anlatır.

"Savaşların tümünde savaşarak zapt etmek en üstün başarı demek değildir. Üstün başarı düşmanın direncini savaşmadan kırmaktır."

Birinci; Savaşmadan kazanmak, rekabetçi tehdidi caydırmak ve rakiplerin ve potansiyel rakiplerin savaşma niyetlerini caydırmak anlamına gelir.

"Savaşı kazançla kapatmanın yolunu bulacak kişi savaşın vereceği zararları en iyi bilen kişidir."

"Ülkenizin sefer imkânlar kısıtlı ise, devleti zaferle sağlayabileceği olanaklar çekilen sıkıntıya değmeyecektir."

İkinci; savaşmadan kazanmak, ülke veya firma gelecekteki rekabet için gücünü korumak ve gelecekte güçlü olmak anlamına gelir.

"Akıllı lider düşman ordusunu savaşmadan, düşman kentlerini kuşatmadan ele geçirmesini bilir. Düşman krallığını savaş meydanında uzun sürecek savaşlardan çok savaş oyunları ile bitirir."

Üçüncü; güçlü ülke veya şirketlere karşı doğrudan savaşmaktan kaçınmak anlamına gelir. Savaşmadan kazanmak sadece tek bir hamle veya rekabet düşünülerek uygulanamaz.

Savaşmadan kazanma son dönemde Amerikan dış politikasının yaygın olarak uygulamaya koyduğu strateji olarak görülmektedir. Önemli olan ülkenin sahada fiilen savaşmamasıdır. Bazen başka ülkelerin savaşması bazı ülkeler için savaşmadan kazanmak anlamına gelir. Irak'ın Kuveyt'i işgali, Bosna Hersek iç savaşı, Suriye iç savaşı, Libya iç savaşı bunlara örnektir. Başkaları savaşmış fakat bölgeye barış gücü, insani yardım örgütleri adı altında savaşmadan yerleşen ABD olmuştur.

Dünya son haftalarda Rusya-ABD ve Ukrayna hattında yaşananları izlemektedir. Bu yaşananlar aslında savaşmadan kazanma prensiplerinin uygulamasıdır. Bir stratejiyi incelerken önce kazanmanın ne demek olduğunu yorumlamalısınız. Stratejiyi anlamak için lütfen kendinize şu soruları sorunuz?
  • ABD hangi hallerde kazanır ve ne istemektedir?
  • Rusya hangi hallerde kazanır ve ne istemektedir?
  • Türkiye hangi hallerde kazanır veya kaybeder?
Bu yazımda "Savaşmadan Kazanma" stratejisinin ilkelerini Sun Tzu 'dan alıntılar ile ele alacağım.

Basından ABD, NATO, Rusya ve Türkiye ile ilgili haber başlıklarına bakarak alttaki ilkelerin nasıl uygulandığını yorumlayınız, bir kâğıda not alınız.

Bilgi;

Sun Tzu Der ki;

"Düşmanı ve kendinizi iyi biliyorsanız, yüzlerce savaşa bile girseniz sonuçtan emin olabilirsiniz.

Kendinizi bilip, düşmanı bilmiyorsanız, kazanacağınız her zafere karşın yenilgiyle de tanışabilirsiniz.

Ne kendinizi nede düşmanı bilmiyorsanız, sizin için gireceğiniz her savaşta yenilgi kaçınılmazdır."

Yazının ilk girişinde değindim gibi rakibin sadece kim olduğunu söylemek yeterli değildir. Rakibi ve kendinizi en iyi şekilde tanımalı ve imkânları durum içinde değerlendirecek, karşılaştırabilecek, muhakeme edebilecek bilgiye ulaşabilmelisiniz. Sun Tzu bilgi ve muhakeme yapılmadan sonucun mağlubiyet olduğunu çok açık şekilde ifade etmiştir.

"Komutanlığın en üstün meziyeti düşman planını çözüp, kırmaktır."

Rakibi önce anlamak, daha sonra kendi gücünün unsurları ile mukayese ederek muhakeme ettikten sonra rakibin muhtemel hareket tarzlarını bilgiye dayalı olarak tahmin ederek verilecek kararlar ile başarıya ulaşma olasılığı aratacaktır. Bu nedenle lider öncelikle satranç oyunundaki gibi muhtemel hamlelerini ve ona göre kendi hamlesini planlayabilmelidir. Bu nedenle öncelikle rakibin hamlesini doğru yorumlayabilmek başarıya yaklaşmayı sağlayabilir.

Planlama;

"Harekete geçmeden düşün, tasarla"

Harekete geçmeden önce planlama yapmayı ve planı uygulamaya geçecek şekilde tasarlamanın gerekli olduğunu özellikle vurgular. Bunu yapabilmek için durumu, rakibi ve gelecekte olabilecek gelişmeleri tahmin edebilmek gereklidir. Bu ise bilgi ve tecrübeyi gerekli kılar.

"Zaferi kazanan komutan savaş öncesi en çok hesaplamayı yapandır. Savaşı yitiren komutan ise savaş öncesi mutlaka yeterince plan yapmamıştır. Bu nedenle savaşa girmeden önce mutlaka zafer hesabı yapın. Ancak, bu arada her ihtimale karşı, yenilgi hesabını ve stratejisini yapmayı da unutmayın. Plan yapmaya verdiğiniz önem zafer ya da yenilginin belirleyici faktörü olacaktır."

Planlama demek gelecekteki gelişmeleri önceden tahmin ederek olasılıklara göre güç kullanımını planlayabilmektedir. Gerçekçi varsayımları ortaya koyabilmek ve güç kullanımın zamana ve yerine göre planlayabilmek bir hesaplama becerisidir.

Karar verme;

"Savaşı, elindeki zayıf gücü de, kuvvetli gücü de iyi kullanan kazanır."

Rekabeti elindeki gücü rakibine üstün olduğu alan yer ve zamanda en iyi şekilde kullanabilen lider kazanır. Bu ise liderin muhakeme ve karar verme becerisine bağlıdır.

"Enerji gerilmiş yay, kararsa okun atılmasıdır."

Karar verme sürecinde insan gücünün ve kaynakların hedefe ulaşmak için nasıl kullanılacağına karar verilir. Verilen kararın uygulamaya konulmasında aynı bir okun yaydan ayrılmasında olduğu gibi bir enerji açığa çıkar ve bu enerjinin doğru miktarda ve hedefe yönelik kullanılması ile kaynakların etkin kullanımı ilkesini anlatmaktadır. Aynı zamanda verilen karardan dönülmesinin bir bedeli olduğunu açıkça ifade etmektedir.

"Usta savaşçı saldırıda korkunç, karar vermede çabuk olandır."

Öte yandan kararsızlık en kötü durumdur. İnsan, para ve zamanın boşa harcanması anlamına gelebilir. Bu nedenle lider durumu yakından takip etmeli ve kararlarında etkin ve hızlı olabilmelidir.

Lider;

"Liderlik Faktörü zekânın, insancıllığın, güvenin, cesaretin, düzenin simgesidir."

Lider etkin karar verebilecek zekâ seviyesinde olmasının yanı sıra, liderlik edebilmesi için güven duygusunu oluşturabilmeli ve bu duygunun sürekliliğini sağlayabilmelidir. Lider cesur olması yalnızca rekabet edebilme anlamında değildir, cesaret karar verebilmek için de gereklidir.

"Uyum faktörü ahlakı simgeler. Savaşçıların komutanları ile uyum içinde olmalarının nedenidir. Astların yaşamlarını hiçe sayarak, tehlikelere aldırmadan komutanlarını takip etmelerini sağlar."

Liderin tüm ekibini başarı ile yönetmesi için ekip ile uyum içinde olması son derece önemlidir. Bunu günümüzde ekip ruhu kavramı ile ele almaktayız.

Liyakat;

"Komutanlar devletin kalesidir. Kalenin her noktası sağlam ise, devlet güçlü; kale çürükse devlet zayıftır"

Lider kurumun başarıya ulaşmasında ön önemli faktör olarak düşünülmelidir. Lider zayıf derken, muhakeme, planlama, karar verme, iletişim gibi tüm liderlik faktörlerini düşünmek gereklidir. Zayıf yönetici rekabette kurumunun kaybetmesine neden olur.

"Zor koşullara uyum askeri prensibini göz önüne almaksızın, subay seçimi, askerin güvenini sarsar."

Liyakat ve ehliyet ilkesine uygun yapılmayan atamalar ekip ruhunu bozar ve çalışanların lidere olan güvenleri olmaz. Bu baştan mağlubiyeti kabul etmek anlamına gelir.

Sevk ve İdare;

"Büyük bir gücün kontrolü ile bir kaç kişinin kontrolü aynı prensiplere bağlıdır. Sadece rakamların bölünmesi gerekir."

Lider çok büyük kuvvetleri organizasyon yapısında küçük unsurlara ayırarak, sorumluluk ve yetki dağılımını sağlar. Bununla birlikte bu organizasyon yapısı iletişimi kolaylaştırır. Etkin iletişim ise yönetimin başarıya ulaşmasında temel unsurdur.

"Akıllı savaşçı, birleşik enerjinin etkisine inanır; bireysel bazda, savaşçılarından aşırı beklentide bulunmaz. Becerisini doğru adamları seçip, yan yana getirerek birleşik enerjiyi üretip, kullanmakta gösterir." 

Bir organizasyonun kuvvetli ve zayıf yönleri vardır. Bununla birlikte kuvvetli yönün etkin olması için birleşik enerjiyi oluşturabilmek ve bu enerjiyi amaca uygun şekilde yönlendirebilmek gereklidir, bunun için bireyleri iyi tanımak, motive etmek zafer için anahtar niteliğindedir.

Motivasyon;

"Akıllı bir komutan, bu nedenle, askerini düşmanın ruhunun keskin olduğu zaman değil, yorgun olduğu, geri dönme beklentisine girdiği zaman saldırtır. Buna ruh okuma sanatı denir."

İnsan duygusal varlıktır. Her kararı tamamen mantık temellerine dayanmaz, duygular olmadan karar verilmesi mümkün değildir. İyi bir lider askerinin duygularını ve beklentilerini çok iyi anlayan ve gerektiğinde bunları en iyi yönlendirebilendir.

"Askerin komutanına inanmasını sağlamak için ayırım göstermeden bir yandan adıl davranıp, diğer yandan çelik gibi disiplin altında tutmalıyız. Bu zafere giden en kesin yoldur."

"Düşmanı yok etmek istiyorsak askerimizi kızıştırmamız gerekir. Bu da alınacak ganimetlerin asker arasında paylaştırılması ile yapılabilir."

Lidere olan güven duygusunun oluşması ve adil yönetim insanların daha fazla katkı sağlamasına neden olur. İnsanları motive edebilmek için ödül verilmesi ve zaferin duygusal memnuniyetinin paylaşılması gerekir.

"İyi bir komutan, ordusunu toplayıp, güçlerini konsantre ettiğinde, askerde bulunan değişik nitelikleri bir potada birleştirmen, dengelemelidir."

Yalnızca insanı motive etmek yeterli değildir, her insanın farklı meziyetlerini öne çıkaracak yöntemleri kullanabilmek için öncelikle liyakat ilkesinin uygulanması gerekir böylece zafere insanların katkısı sağlanabilir.

Aldatma;

"Tüm savaşlar aldatmacalara ve şaşırtmaya dayanır."

"Aldatmaca sanatını en iyi bilen zafere ulaşacaktır. Bu da manevra sanatıdır."

Rekabetin esası rakibi aldatarak parasını, zamanını, insan gücünü ve zamanını boşa harcamasını sağlamaktır. Bunun sonucunda insan gücünde psikolojik yorgunluk ve zafere olan inancın zayıflaması aldatma planını uygulayan için artı bonuslar olarak görülmelidir.

Buna örnek olarak siyasi gündemi belirleyerek, gündemi elde tutarken, rakibe verilecek bir yem ile gündemi onun belirlemesini sağlamak ve o konuda önceden hazırlanmış bir plan ile gündemde rakibi haksız ve yalancı durumuna düşürmenin sonucunda kamuoyu lidere olan güvenini kaybederken, aldatmayı planlayan ve yapan ise avantajlı hale gelmektedir. Bunun için Ülke gündeminden yaşanan birçok örneği kolayca bulabilirsiniz.

"Düşmanı harekete zorlama ustalığına sahip komutan, düşmanı yanıltıcı manevraları ustalıkla kullanır; düşmana bazı önemsiz yemler verip düşmanı yeme saldırtır."

"Çalışılmış düzensizlik, disiplinin; çalışılmış korku, cesaretin; çalışılmış zayıflık, güçlülüğün hazırlayıcısıdır."

Rakibin gücünü farklı zamanlarda ve sonuç alamayacağı yerlerde kullanmasını sağlamak bir planlamanın soncudur. Aldatmak, algısını yönlendirmek, psikolojik harp unsurlarını, siber harp tekniklerini ve medyayı yönlendirmek, kullanmak planlama ve bunun etkin takibini gerektirir.

"Savaş için en güçlü olduğunuzda, kendinizi güçsüz göstermeli; kuvvetlerinizi harekete geçirirken, hareketsizmiş gibi durmalı; düşmana yaklaştığınızda, uzakta olduğunuz izlenimi vermeli; uzakta olduğunuzda ise düşmanın burnunun dibinde olduğunuza düşmanı inandırmalısınız."

Korku, özgüven yoksunluğu, güvensizlik ve çekinme duygularının rakip tarafından algılanacak şekilde oluşturulması ve dışarı yansıtılması rakibin kararını etkiyebilmektedir. Güçlü iken zayıf iken güçlü görünmek, rakibinizi istediğiniz yer ve zamanda manevra yapmaya teşvik eder. Bu ise gücün yanlış kullanıma yol açacağından zafer bu planlamayı yapan lidere yakın olacaktır.

Gizlilik ve Güvenlik;

"Zafere yönelik taktik uygulamalarınızın düşman tarafından önceden anlaşılamaması için gerekli gizlilik tedbirlerini alın."

Rekabet bilgiye dayalı olarak yapılır, nasıl sizi rakibi yenmek için bilgiye ihtiyaç duyarsanız, rakipte sizi yenmek için sizin hakkınızda bilgiye ihtiyaç duyar: Bu nedenle iki hususa dikkat etmek gerekir, Bilgi güvenliğini sağlamak ve rakibin yanlış bilgiye ulaşmasını sağlamak yani aldatmak önemlidir.

"Planlarınız gecenin karanlığı gibi görülmez olsun, saldırınız ise gök gürültüsü gibi insin."

Yaptığınız planları örneğin seçim stratejilerinizin tamamını veya şirket yatırım planlamaları, yeni çıkartacağı ürünleri hemen tanıtıma geçmek rakiplere fırsat yaratacaktır. Bunlardan kaçınmak, iletişim hızlanması ve kolaylaşması nedeni ile günümüzde daha fazla önem kazanmıştır.

İnisiyatif;

"Disiplin ve sükûnetle düşmandaki düzensizliği, kargaşayı beklemek inisiyatif kullanma sanatıdır."

"Savaşı, düşmanın en hazır olmadığı zamanı beklemesini bilen kazanır."

Zamanında karar vermek ve verdiğin kararlar ile rakibi kendi hareket tarzına cevap vermeye ve buna uygun hal tarzı belirlemeye zorlamak demektir. İnisiyatif almak rekabette önemlidir. Sürekli savunmada kalan zafere ulaşamaz, zaferin anahtarı inisiyatifi ele alarak rakibi yenmek için manevra üstünlüğünü elde etmek ve bunu sürdürmek gereklidir.

İnisiyatif problemi zamanında ve yerine çözebilmek için karar verebilmek ve bu kararı uygulamaya alabilmek demektir. Bu rakibe karşı üstünlük kurabilmek için önemlidir.

Sıklet merkezi;

"Rüzgâr gibi hızlı, orman gibi yoğun ol"

Kullandığın gücü rakibin zayıf olduğu yerde, yoğunlaştırmak ve bunun üzerinde odaklanmak avantaj sağlar. Bunun için hızlı olmak ve rakibin tedbir almasını veya karşı manevra yapmasına fırsat vermemek gereklidir. Hızlı olmak yalnızca hareket etmek anlamında değil, karar verme ve kararın yönetim kadrolarına hılı ve anlaşılır biçimde aktarılmasını kapsar.

Esneklik;

"Savaşta değişiklikler düşünmek zorunludur. Zafere ulaşmak için asla eski stratejilerinize ve taktiklerinize dayanmayın, Duruma ve rakibin düzenine uygun planlama yapmak kazanmak için gereklidir."

Bir insanın düşünme biçimi belirlidir ve genel olarak aynı düşünme biçimini kullanma eğilimindedir. Bunu daha basitleştirmek için büyük satranç oyuncuları rakipleri ile karşılaşmadan önce onun geçmişteki oyunları ve yaptıkları hamleleri incelerler. Bunun amacı onun karar verme biçimi ve hamle zamanlamasını öğrenmektir. Bu nedenle eski alışkanlıklarınız yerine durumu değerlendirerek karar vermelisiniz.

"Koşullar ne kadar lehinize de olsa planlarınızda yeni durumlara göre zaman zaman değişiklikler yapmakta fayda olacağını sakın unutmayın"

"Taktiklerini düşmana göre değiştirebilmeyi beceren komutan zafere ulaşacaktır."

Rekabette rakibinizin eli armut toplamamakta ve oda hamleler yapmaktadır. Bu hamleler sizin varsayımlarınız dışına çıkabilir. Bu ise sizin palanlarınızda değişiklik yapmanızı gerekli kılar.

Zamanlama;

"Savaşı, ancak ne zaman savaşılıp ne zaman savaşılmayacağını bilen kazanır."

Doğru zaman sizin gücünüzün en yüksekte olduğu, düşmanın en zayıf olduğu andır fakat bu yeterli değildir. Rakibin ittifak imkânları ve sonradan devreye alabileceği güç unsurları dikkate alınmalıdır. Savaşta bir muharebe kazanmak, savaşı kazanmak anlamına gelmez, rakip geri çekilerek, gücünü toplayarak yeniden kazanmak için geri dönebilir. Bu nedenle amaç sadece bir muharebe kazanmak değil uzun vadede kesin zafere ulaşmak olmalıdır.

"Verilecek bir kararın kalitesi avına saldırıp parçalayan şahinin süzülüşündeki ahenge, zamanlamaya benzer."

Zamanlama konusu planlama, uygulama ve planın değişimi yani esnekliği ile ilgilidir. Karar verecek olan lider karar verme anını kaçırdığında veya ertelediğinde zafer fırsatı kaçırılmış olur. Bu bir kuşun avı için yaptığı dalışta ki gecikmesinin avının kaçmasına benzetilebilir.

Yer, Konu;

"Hazır olmadığı anda saldırın, hiç ummadığı yerlerde karşısına çıkın."

Savaşı kazabilmek için rakibin zayıf oluğu yerde ve beklemediği yerde karşısına çıkmak gereklidir. Bu sizin daha az zayiat vermenize yol açarken rakibinizin kayıplarını artırır. Bun ise mağlubiyet ve rakibin moralinin bozulmasına neden olur.

"Savaşılacak yer ve zamanı bilirsek, kendimizi savaşa konsantre edebiliriz."

Savaşılacak yer ve zamanı seçen sıklet merkezini yani gücü yoğunlaştıracağı yer ve zamanı bildiğinde zafere yaklaşmış olur.

İletişim;

"Kumandanız altında bulunacak büyük bir ordu ile küçük bir birlik arasında büyük bir fark yoktur. Sadece işaretleme kullanımı değişir."

"Bir komutan zayıf, otoritesini yitirmiş, verdiği emirler açık, belirgin olmayıp, sürekli değişiyorsa; emrindeki subaylar da askerler de belirli görevlere sahip değil ve üstüne üstlük ordu katmanları düzensiz, rastgele kurulmuş ise bu duruma tek ad verilebilir. Kargaşa."

İletişimde organizasyon yapısının büyümesi iletişimde kolaylık ve anlaşılmayı sağlamak için organizasyon yapısına uygun kanalları kullanmak gereklidir. Öte yandan verilen emirler açık, net ve anlaşılır olmadığında kargaşaya yol açılır. Bu nedenle iletişim sevk ve idare de son derece önemlidir.

Kişilere bilmesi gerektiği kadarını söylemek gerekir. Bilgi güvenliğinin yanı sıra, kişilerin motivasyonun olumsuz etkilemesi ve gizliliğin ortadan kalkmasına neden olabilir.

Günümüzde İletişim kanal ve yöntemleri dört ayrı kitle için planlanmalıdır.
  • Organizasyonun plan ve uygulama ve koordinasyon kararlarının iletimi ve zafere olan inancı sağlamak için motivasyonu sağlayabilmek için;
  • Oluşturulan ittifakın koordinasyonu sağlayabilmek ve ittifakın gücünü ve kararlılığını sergileyebilmek için;
  • Tarafsız olanları veya belli eğilimi olanları rekabette yanınızda yer alacak biçimde etkileyebilmek için;
  • Son olarak rakip ve müttefiklerini savaşmadan kaybetmesini sağlayacak unsurların kullanımı için;
Savaşmadan kazanma stratejisinin kırılması;

Dünya Ülkelerinin birçoğunda savaşmadan kazanma konusunu incelemekte ve ABD için savaşmadan kazanma stratejisinin kırılma noktası, zamanı tartışılmaktadır.

Biz biliyor ve uyguluyor muyuz?

Ülkemizde ise ticaret, spor, siyaset gibi birçok alanda insanların dilinde, rekabet çok zor, rekabet ediyoruz. Sözcükleri pelesenk olmuş gidiyor.

"Rakip veya rakiplerle mücadele ediyorsan rakiplerin kim diye sorsan?"

"Ne hazindir ki! Çoğu bu soruya dahi net cevap vermekten uzak durumda…

Savaşmadan kazanma stratejisi ise pek bilinmiyor!"

Uygulamaya nasıl taşırız?

Bilgiyi pratiğe taşıma ve kendinize mal etmek için; Sun Tzu'nun ilkelerini Ukrayna krizi kapsamında notlar alarak yorumladıktan sonra ülkemizdeki seçim ittifaklarının "Savaşmadan Kazanma" prensiplerini tek tek nasıl uyguladığını inceleyiniz ve yorumlayınız.

Saygılarımla

Fikret GÜZELLER
 
 Kaynak

Sun TZU Savaş Sanatı, Adil DEMİR, Kastaş Yayın evi, Mart 2008